ଟାଇଟନ୍: ବାଲୁକା ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱର୍ଗସମାନ, କାହିଁକି ଜାଣନ୍ତୁ? [Titan has electric sand]


ବାଲୁକା ଶିଳ୍ପୀମାନେ ନିଜ କଳା ଓ ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ଉପଯୋଗ କରି ବାଲିରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ବାଲୁକା କଳା ଓ ବାଲୁକା ସ୍ତୁପ ନିର୍ମାଣ କରିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଗୋଟିଏ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି, ବାଲୁକା କଳା ଗୁଡ଼ିକ ଦୀର୍ଘ ସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ । ଯଦିଓ ସେମାନେ ଓଦା ବାଲିରେ ବାଲୁକା ସ୍ତୁପ ନିର୍ମାଣ କରିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବାଲି ଶୁଖିଯିବା ପରେ ବାଲୁକା କଳାଟି ଭାଙ୍ଗିବାରେ ଲାଗେ । କିନ୍ତୁ ଯଦି ଏଭଳି ବାଲି ଥାଆନ୍ତା ଯେ, ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ଅଠା ଲାଗିଲା ଭଳି ପରସ୍ପର ସହ ମାସମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଗି ରହନ୍ତେ, ତେବେ କେତେ ବଢ଼ିଆ ହୋଇଥାନ୍ତା ନା? ଆମ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବାଲୁକା ଶିଳ୍ପୀ ସୁଦର୍ଶନ ପଟ୍ଟନାୟକ କିମ୍ବା ମାନସ ସାହୁଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ, ସେମାନେ ନିଶ୍ଚୟ କହିବେ ଆମକୁ ଶୀଘ୍ର ସେଭଳି ବାଲି କେଉଁଠି ଅଛି କୁହ । କିନ୍ତୁ ସେଭଳି ବାଲିର ଠିକଣା ଆମ ପୃଥିବୀ ନୁହେଁ, ବରଂ
ଶନିର ଉପଗ୍ରହ ଟାଇଟନ୍ ।

ଶନି ଓ ତାହାର ବୃହତ୍ତମ ଉପଗ୍ରହ ଟାଇଟନ୍
ଆମ ସୌରଜଗତର ପଞ୍ଚମ ଗ୍ରହ ଶନି ଚାରିପଟେ ବୁଲୁଥିବା ଉପଗ୍ରହ ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଉପଗ୍ରହ ହେଉଛି ଟାଇଟନ୍ । ଏହି ଟାଇଟନର ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକରେ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ରହିଥିବା ଗବେଷକମାନେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଛନ୍ତି । ଟାଇଟନରେ ପବନ ପୂର୍ବ ଦିଗରୁ ପଶ୍ଚିମକୁ ବହେ । କିନ୍ତୁ ଏହାର କେତେକ ସୁଉଚ୍ଚ ବାଲି ପାହାଡ଼ ବା ବାଲିକୁଦ ଗୁଡ଼ିକ (sand dunes) ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଅର୍ଥାତ୍ ପଶ୍ଚିମରୁ ପୂର୍ବକୁ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି । ତେଣୁ ନେଚର୍ ଜିଓସାଇନ୍ସ ପତ୍ରିକାରେ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଟାଇଟନର ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଚାର୍ଜ ବିଶିଷ୍ଟ ।

ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ପବନରେ ଉଡ଼ିବା ସମୟରେ ଗତିଶୀଳ ହେବାରୁ ସେଥିରେ ସ୍ଥିରବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ । ଫଳରେ ଏହି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଏତେ ଆକର୍ଷଣ ବଳ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ ଯେ ଏଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହ ଲାଖି ହୋଇ ବଡ଼ ବଡ଼ ବାଲିକୁଦ ବା ବାଲୁକାସ୍ତୁପ ତିଆରି ହୁଏ । ଏଗୁଡ଼ିକର ଉଚ୍ଚତା ସାଧାରଣତଃ 300 ଫୁଟ ଉଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ । କେବଳ ପ୍ରବଳ ବେଗରେ ପବନ ନବହିଲେ ହିଁ ଏଗୁଡ଼ିକ ଭାଙ୍ଗି ପାରିବ, କିନ୍ତୁ ସାଧାରଣତଃ ଟାଇଟନରେ ସେତେ ଅଧିକ ବେଗର ପବନ ବହେ ନାହିଁ ।

ଟାଇଟନରେ ବାଲୁକାସ୍ତୁପ
ଜର୍ଜିଆ ଟେକ୍ ଲାବ୍ ରେ ନମୁନା ସ୍ୱରୂପ, ଟାଇଟନ୍ ଭଳି ଯବକ୍ଷାରଜାନର ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଚାପରେ ନାପଥାଲିନ ଓ ବାଇଫିନାଇଲ କଣିକାର ଏହି ଗୁଣ ସମ୍ପର୍କରେ ପରୀକ୍ଷଣ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛି ଏବଂ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି । ( ଟାଇଟନ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ 98% ଯବକ୍ଷାରଜାନ ଥାଏ ଏବଂ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ବାଲି ଆମ ପୃଥିବୀ ଭଳି ସିଲିକାରେ ତିଆରି ହୋଇନଥାଏ, ସେଗୁଡ଼ିକ କାର୍ବନ ଓ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ଯୁକ୍ତ ବିଷାକ୍ତ ନାପଥାଲିନ ଓ ବାଇଫିନାଇଲ କଣିକା ଭଳି ହୋଇଥାଏ । ) ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ଆମ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ମିଳୁଥିବା ବାଲି ଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଗତିଶୀଳ ହେଲେ ଚାର୍ଜ ଧରି ରଖେ କିନ୍ତୁ ତାହା ଖୁବ ସ୍ୱଳ୍ପ ଶକ୍ତି ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ଅତିଶୀଘ୍ର ଚାର୍ଜ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ । ଫଳରେ ଶୁଖିଲା ବାଲି ପରସ୍ପର ସହ ଲାଖି ହୋଇ ରହନ୍ତି ନାହିଁ ।

ତେଣୁ ବାଲୁକା ଶିଳ୍ପୀ ମାନେ ବାଲିଗୁଡ଼ିକୁ ଏକାଠି କରି ସ୍ତୁପ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ସେଥିରେ ପାଣି ମିଶାଇଥାନ୍ତି ଅଥବା ଓଦା ବାଲିରେ ସ୍ତୁପ ତିଆରି କରିଥାନ୍ତି । ଓଦା ବାଲିରେ ସ୍ତୁପ ତିଆରି କଲେ ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ପରସ୍ପର ସହ ଲାଖି ରହେ ଓ ସ୍ତୁପ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼େନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଟାଇଟନରେ ଏହାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ସେଠାରେ ଶୁଖିଲା ବାଲିରେ ହିଁ ସ୍ତୁପ ଗଢ଼ିହେବ ଏବଂ ତାହା ବହୁଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅତୁଟ ରହିବ । କାରଣ ଶୁଖିଲା ବାଲି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥିର ବିଦ୍ୟୁତ ଶକ୍ତି ଯୋଗୁଁ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇ ପରସ୍ପର ସହ ସପ୍ତାହ ସପ୍ତାହ ଏପରିକି କିଛି ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲାଗିରହନ୍ତି । ତେଣୁ ବାଲୁକାଶିଳ୍ପୀ ବହୁ ପରିଶ୍ରମ କରି ତିଆରି କରିଥିବା ବାଲୁକା ସ୍ତୁପ ଏତେଶୀଘ୍ର ଭାଙ୍ଗିବାର କୌଣସି ଆଶଙ୍କା ନାହିଁ ।

ପୃଥିବୀ, ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଟାଇଟନ ମଧ୍ୟରେ ଆକାରର ତୁଳନା
ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି, ଟାଇଟନ୍ ଆମ ପୃଥିବୀର ଚନ୍ଦ୍ର ଭଳି ଏକ ଉପଗ୍ରହ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ଏତେ ବଡ଼ ଯେ ଯଦି ତାହା ଶନି ଚାରିପଟେ ବୁଲୁନଥାନ୍ତା ତେବେ ହୁଏତ ତାହାକୁ ଏକ ଗ୍ରହର ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଆନ୍ତା । ଟାଇଟନ୍ ବୁଧ ଗ୍ରହ ଠାରୁ ବଡ଼ ଏବଂ ଚନ୍ଦ୍ର ଠାରୁ ଦେଢ଼ ଗୁଣ ବଡ଼ । ଆଉ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ କଥା ହେଲା, ଟାଇଟନର ମାଧ୍ୟାକର୍ଷଣ ବଳ କମ୍ ଏବଂ ବାୟୁମଣ୍ଡଳର ଘନତ୍ୱ ଅଧିକ ହୋଇଥିବାରୁ ସେଠାରେ କହିବାକୁ ଗଲେ କୃତ୍ରିମ ଡେଣା ଲଗାଇ ମଣିଷ ଉଡ଼ି ପାରିବ ।





ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ : ଆଲୋକ ବର୍ଷ: ସମୟ ନୁହେଁ, ଦୂରତା

Comments

Popular posts from this blog

ଜିନ୍ ଏଡିଟିଂର କମାଲ୍: ମଣିଷ ଦେହରେ ଲାଗିବ ଘୁଷୁରିର ଅଙ୍ଗପ୍ରତ୍ୟଙ୍ଗ [Pig organs for human transplants]

ଗ୍ରହମାନଙ୍କ ନାମକରଣ ରହସ୍ୟ: କେଉଁ ଗ୍ରହକୁ ମିଳିଛି କେଉଁ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ନାଁ (ଫଟୋଚିତ୍ର ସହ) [How did the planets get their names?]